“گاو بنفش” اصطلاحی است که در حوزه بازاریابی به کار میرود و به محصول یا خدماتی اشاره دارد که بسیار نوآورانه یا منحصر به فرد است و توانایی ایجاد تغییرات قابل توجه در بازار را دارد. این مفهوم از کتاب “گاو بنفش بدون بازار” نوشته ستفان رایت و راز پینک است که در آن به اهمیت ارائه محصولات یا خدمات بینظیر و منحصر به فرد در بازاریابی اشاره شده است.
از دیدگاه بازاریابی، گاو بنفش معمولاً به محصولات یا خدماتی اطلاق میشود که از دیگر محصولات یا خدمات مشابه در بازار به شدت متمایز است و به عنوان یک انحصاری و یا نوآورانه شناخته میشود.این محصولات اغلب توانایی ایجاد تغییرات قابل توجه در عرضه یا تقاضای بازار را دارند و معمولاً بازاریابی آنها نیاز به روشهای خاص و نوآورانه برای جلب توجه مشتریان دارد.
اگر یک متخصص مارکتینگ باشید که حتماً اسم چهار P اصلی بازاریابی به گوشتان خورده است
چهار P بازاریابی معمولاً آمیختهای از موارد زیر هستند:
- محصول (Product)
- قیمت (Pricing)
- مکان توزیع (Place)
- ترویج (Promotion)
قصه از آنجا شروع شد که سث گادین Seth Godin، نویسنده آمریکایی تصمیم گرفت که یک P جدید را به این مجموعه اضافه کند به اسم Purple Cow یا گاوِ بنفش و یک کتاب هم درباره آن بنویسد.
ذهن انسان عاشق دیدن چیزهای جدید است. پس وقتی بعد از ماهها زندگی در شلوغی شهر به مسافرت میرود و در یک مزرعه چندین گاو میبیند، چشمهایش چهارتا میشود.
اما کمی که گذشت، به دیدن گاوها هم عادت میکند و دوباره به همان حالت پوکر فیس سابق برمیگردد.
حالا این وسط، اگر بین آن همه گاو، یک گاو بنفش وجود داشته باشد…خدا میداند که ملت چه بلاییهایی که سرش نمیآورند. گروه گروه از ماشین پیاده میشوند تا با این گاو بنفش عکس بگیرند. خسته هم نمیشوند…چون این گاو، یک ویژگی قابل توجه دارد، آن هم بنفش بودنش است.
قضیه مارکتینگ و تبلیغات هم همین است. در دنیای امروز، آنقدر محصول و ایده وجود دارد که هیچکدام دیگر به چشم ما نمیآیند. اما اگر محصول شما مثل آن گاو بنفش باشد چه؟ اگر مردم نتوانند درباره محصول شما حرف نزنند چه؟
ساده است! شهرۀ شهر میشوید. کتاب گاو بنفش هم دقیقاً میخواهد همین موضوع را به شما یاد بدهد
بیایید فرض کنیم که یک شرکت تولیدی یک محصول جدید ابداع کرده است، مثلاً یک نوشیدنی انرژیزا. این نوشیدنی انرژیزا دارای فرمولاسیونی منحصر به فرد است که شامل مواد مختلفی است که تا به حال در نوشیدنیهای انرژی زا دیگر دیده نشده است. همچنین، این نوشیدنی انرژی زا دارای طعمی جدید و جذابی است که تا به حال در هیچ نوشیدنی مشابهی وجود نداشته است.
این نوشیدنی انرژی زا به عنوان یک “گاو بنفش” در بازاریابی شناخته میشود، زیرا:
- منحصر به فرد است: فرمولاسیون و محتوای این نوشیدنی انرژیزا بسیار منحصر به فرد است و از سایر محصولات مشابه تفاوتهای قابل توجهی دارد.
- ایجاد تغییرات قابل توجه در بازار: این محصول به دلیل منحصر به فرد بودن و طعم جذاب خود میتواند تغییرات مهمی در بازار نوشیدنیهای انرژیزا ایجاد کند و میتواند بازار را متحول کند.
- نیاز به روشهای بازاریابی نوآورانه: به دلیل منحصر به فرد بودن، بازاریابی این محصول نیازمند روشهای خاص و نوآورانهای است تا بتواند توجه مخاطبان را جلب کرده و بازاریابی موثری داشته باشد.
در این مثال، نوشیدنی انرژیزا به عنوان یک “گاو بنفش” شناخته میشود زیرا از دیگر محصولات مشابه به شدت متمایز است و توانایی ایجاد تغییرات قابل توجه در بازار را دارد.
برای داشتن یک “گاو بنفش” در کسب و کار خود، میتوانید اقدامات و راهکارهایی را در نظر بگیرید:
نوآوری بیشتر: تلاش کنید تا در تولید محصول یا ارائه خدمات، نوآوری بیشتری داشته باشید. این میتواند شامل تحقیق و توسعه بیشتر، طراحی منحصر به فرد، یا ارائه ویژگیها و مزایایی باشد که تا به حال در صنعت شما دیده نشده است.
تمرکز بر تجربه مشتری: از آنجا که یک گاو بنفش باید مشتریان را جلب کند، تمرکز بر بهبود تجربه مشتریان از اهمیت بالایی برخوردار است. این شامل ارائه خدمات بینظیر، ارتقاء کیفیت و یا ایجاد یک تجربه منحصر به فرد برای مشتریان است.
بازاریابی خلاقانه: از روشهای بازاریابی خلاقانه و نوآورانه استفاده کنید تا محصول یا خدمات خود را به عنوان یک گاو بنفش معرفی کنید. این میتواند شامل استفاده از رسانههای اجتماعی، رویدادهای تبلیغاتی منحصر به فرد، یا استفاده از استراتژیهای تبلیغاتی نوآورانه باشد.
توجه به کیفیت: اطمینان حاصل کنید که محصول یا خدمات شما دارای کیفیت بسیار بالا و استانداردهای منحصر به فردی است. این کیفیت بالا میتواند شما را از رقبا متمایز کند و مشتریان را به سمت شما جذب کند.
مدیریت منابع کارآمد: راهاندازی یک محصول یا خدمات جدید ممکن است نیازمند مدیریت منابع و هزینههای بالا باشد. اطمینان حاصل کنید که شما برنامهریزی مالی و منابع خود را بهینهسازی کرده و از آنها به بهترین شکل ممکن استفاده میکنید.
با این اقدامات، میتوانید در کسب و کار خود گاو بنفش داشته باشید و به عنوان یک مشتری جذب کننده و متمایز کننده در بازار حضور یابید.
یکی از مثالهای معروف از گاو بنفش در کمپانیهای بزرگ، محصول “iPhone” از شرکت اپل است. وقتی اپل اولین iPhone را معرفی کرد، این محصول با طراحی منحصر به فرد، تکنولوژی رهبرانه و تجربه کاربری بینظیرش، واکنش فراوانی در بازار ایجاد کرد. iPhone به عنوان یک “گاو بنفش” در صنعت گوشی های هوشمند شناخته شد. این محصول نوآوریهای زیادی همچون لمس چندانگشتی، رابط کاربری بینظیر و ارتباطات بیسیم نوین را به بازار معرفی کرد و باعث ایجاد تغییرات عمدهای در صنعت موبایل شد.
در زمینه خدمات، مثال دیگری از گاو بنفش کمپانی Netflix است. Netflix با ارائه خدمات پخش آنلاین و محتوای اختصاصی خود، توانست بازار پخش محتوا را متحول کرده و به عنوان یکی از بزرگترین شرکتهای پخش آنلاین محتوا در جهان شناخته شود. این شرکت با ارائه محتوای اختصاصی، تجربه کاربری بینظیر و امکانات پیشرفته مانند پیشنهاد محتوا بر اساس سلیقه کاربران، به عنوان یک گاو بنفش در صنعت پخش محتوا شناخته میشود.
هر دو مثال نشان از این دارند که گاو بنفشها میتوانند در صنایع مختلف شناخته شوند و باعث تغییرات عمده در بازار شوند.
دیدگاهی یافت نشد